Zwiększenie przejrzystości i świadomości wsparcia państwa
(Kalkulator korzyści publicznych)

Beneficjenci:
- Młodzi obywatele i obywatelki
- Pozostali obywatele, zainteresowani analizą dostępnych świadczeń i działań publicznych
- Organizacje pozarządowe, media i środowiska eksperckie
Opis:
Rekomendacja koncentruje się na dwóch kluczowych elementach związanych z poprawą przejrzystości i świadomości społecznej co do działań podejmowanych przez państwo oraz kosztów i korzyści z nich płynących.
Po pierwsze, każda instytucja państwowa (zarówno na poziomie centralnym, jak i samorządowym) powinna na swojej stronie internetowej – w szczególności w Biuletynie Informacji Publicznej (BIP) – udostępniać wykaz prowadzonych działań i usług, wraz z jasnym opisem swoich kompetencji oraz obszarów odpowiedzialności. Mogłoby to stanowić rozwinięcie platformy ePUAP i przybrać formę przejrzystej listy lub interaktywnego katalogu, w którym obywatele i obywatelki znajdą informacje na temat zakresu zadań i celów danej instytucji, konkretnego dostępnego wsparcia w podziale na grupy docelowe, a także kryteriów i procedur niezbędnych do skorzystania z poszczególnych usług. Dzięki temu w szczególności młodzi ludzie będą mogli szybko i wygodnie dowiedzieć się, jakie rozwiązania i świadczenia oferuje dana instytucja, a także w jaki sposób mogą z nich skorzystać.
Po drugie, proponujemy stworzenie interaktywnego kalkulatora korzyści publicznych, na przykład zintegrowanego z systemem mObywatel, za pomocą którego każdy obywatel będzie mógł w szczególności:
- Poznać szacunkowe koszty usług publicznych świadczonych na jego rzecz (np. w zakresie edukacji, leczenia, usług administracyjnych czy bezpieczeństwa)
- Sprawdzić koszt realizacji określonych programów lub inwestycji infrastrukturalnych (np. budowy drogi, mostu) – całkowity, a także w przeliczeniu na mieszkańca.
- Dowiedzieć się, jakie dodatkowe formy wsparcia publicznego są dostępne w jego okolicy lub w danym obszarze kompetencji państwa, z uwzględnieniem programów lokalnych, rządowych i europejskich.
Taki kalkulator korzyści publicznych jest rozwinięciem idei realizowanej już przez NFZ w ramach Zintegrowanego Informatora Pacjenta poprzez uwzględnienie całości wydatków sektora publicznego. Takie rozwiązanie podniesie świadomość społeczną w zakresie finansowania działań państwa i samorządów, a także pokaże jaką rolę odgrywają instytucje publiczne oraz konkretną wartość usług oferowanych obywatelom.
Cele:
- Zwiększenie przejrzystości działań instytucji publicznych poprzez czytelne prezentowanie zakresu odpowiedzialności, zadań oraz usług oferowanych obywatelom.
- Podniesienie poziomu świadomości społecznej co do faktycznych kosztów usług państwowych i samorządowych oraz korzyści, jakie z nich płyną.
- Wzmocnienie zaufania do państwa poprzez pokazanie realnej wartości wsparcia udzielanego obywatelom w różnych obszarach (edukacja, służba zdrowia, infrastruktura itp.).
- Ułatwienie młodym obywatelom dostępu do informacji na temat istniejących programów i świadczeń, co pozwoli na świadome podejmowanie decyzji życiowych i zawodowych.
- Poprawa efektywności komunikacji między instytucjami a obywatelami, co może skutkować większym zaangażowaniem społecznym w procesy decyzyjne oraz efektywniejszym wykorzystywaniem środków publicznych.
Adresaci rekomendacji:
- MInisterstwo Cyfryzacji
- Ministerstwo Finansów
- Kancelaria Prezesa Rady Ministrów
- Instytucje publiczne
- Resorty i agencje rządowe
- Jednostki samorządu terytorialnego
- Centralne i lokalne jednostki administracji odpowiedzialne za komunikację z obywatelami